W Polsce, jak i w całej Unii Europejskiej, przedsiębiorstwa zmuszone są do raportowania swoich działań w zakresie zrównoważonego rozwoju. Jednym z kluczowych aktów prawnych, który reguluje ten proces, jest dyrektywa CSRD (Corporate Sustainability Reporting Directive), której celem jest zwiększenie transparentności i odpowiedzialności firm w kwestiach związanych z ESG (Environmental, Social, Governance).
W ostatnim czasie pojawiły się propozycje zmian, które mają na celu uproszczenie tych wymagań i ich dostosowanie do realiów gospodarczych. Jednym z takich projektów jest tzw. Omnibus – projekt, który ma wprowadzić zmiany w dyrektywie CSRD. Co ważne, obecnie obowiązują przepisy dyrektywy CSRD, a projekt Omnibus, choć zapowiedziany, jest wciąż na etapie prac legislacyjnych. Polskie przedsiębiorstwa zobowiązane są do przestrzegania obowiązujących przepisów ustawy o rachunkowości.
Poprzez projekt Omnibus UE chciałaby wprowadzić szereg zmian, które mają na celu uproszczenie i ułatwienie wdrożenia wymogów CSRD przez przedsiębiorstwa. Oto najważniejsze z nich:
W ramach projektu Omnibus przewidziano istotne zmiany w zakresie raportowania dla firm. Nowe przepisy mają dotyczyć tylko dużych jednostek, czyli przedsiębiorstw zatrudniających ponad 1000 pracowników oraz osiągających obroty powyżej 50 mln EUR lub sumę bilansową przekraczającą 25 mln EUR. Nowy zakres raportowania będzie lepiej dostosowany do progów wskazanych w dyrektywie CSDDD (Corporate Sustainability Due Diligence Directive), która jest częścią działań UE na rzecz zwiększenia odpowiedzialności firm w zakresie ochrony środowiska i praw człowieka.
Projekt Omnibus przewiduje również wprowadzenie dobrowolnego standardu sprawozdawczości dla MŚP (małych i średnich przedsiębiorstw). Firmy, które zatrudniają mniej niż 1000 pracowników, będą mogły dobrowolnie składać raporty na podstawie uproszczonego standardu, opartego na zasadach opracowanych przez EFRAG (European Financial Reporting Advisory Group). Nowe rozwiązanie ma działać jak „tarcza”, ograniczając zakres danych, które przedsiębiorstwa objęte obowiązkami raportowymi mogą żądać od firm z ich łańcucha dostaw.
Komisja Europejska zobowiązała się do dokonania przeglądu i uproszczenia Europejskich Standardów Sprawozdawczości w Zakresie Zrównoważonego Rozwoju (ESRS). Celem jest zmniejszenie liczby punktów danych, wyjaśnienie przepisów uznanych za niejasne oraz poprawienie spójności z innymi aktami prawnymi. To krok w stronę ułatwienia firmom stosowania standardów, które obecnie są uważane za zbyt skomplikowane i wymagające.
Kolejną istotną zmianą w ramach projektu Omnibus jest skreślenie wymogu dotyczącego przyjmowania przez Komisję norm sektorowych. Dotychczas, Komisja miała prawo do opracowywania sektorowych norm sprawozdawczości, co budziło kontrowersje, ponieważ wymagało od firm dostosowania się do specyficznych wymagań w zależności od branży. Nowe propozycje mają uprościć ten proces.
W projekcie Omnibus zaplanowano usunięcie wymogu uzyskania „wystarczającej pewności” w raportach ESG. Zamiast tego, Komisja proponuje przejście na bardziej elastyczne podejście, które będzie wymagać ograniczonej pewności, co ma ułatwić proces weryfikacji danych i zmniejszyć obciążenia dla przedsiębiorstw.
W ramach nowelizacji zaplanowano również odroczenie o dwa lata obowiązku składania raportów w zakresie zrównoważonego rozwoju dla dużych przedsiębiorstw, które jeszcze nie rozpoczęły wdrażania dyrektywy CSRD, oraz dla MŚP notowanych na giełdzie.
Na dzień dzisiejszy w Polsce i w Unii Europejskiej obowiązują przepisy wynikające z dyrektywy CSRD, która nakłada obowiązek sprawozdawczości z zakresu zrównoważonego rozwoju na wszystkie duże firmy oraz MŚP notowane na giełdach. Dyrektywa ta obejmuje przedsiębiorstwa powyżej dwóch z trzech progów:
Obecnie obowiązujące przepisy w ramach dyrektywy CSRD są rozbudowane i wymagają od przedsiębiorstw dużego zaangażowania w zakresie raportowania działań związanych z ESG. Projekt Omnibus ma w docelowo wprowadzić szereg zmian, które mają uprościć te wymogi i dostosować je do realiów gospodarczych, szczególnie w kontekście mniejszych firm. Choć zmiany te są wciąż w fazie projektowej, warto już teraz zapoznać się z planowanymi rozwiązaniami, aby przygotować swoją firmę na przyszłe regulacje.
Póki co, obowiązujące przepisy pozostają w mocy, ale projekt Omnibus może stanowić istotny punkt odniesienia dla przyszłych działań w zakresie zrównoważonego rozwoju.