Jak skutecznie wdrożyć EUDR?
Wdrożenie EUDR (European Union Deforestation Regulation – Europejskiego Aktu o Produktach Wolnych od Wylesiania) w firmie produkcyjnej wymaga kompleksowego podejścia.
To nie tylko zmiany organizacyjne, ale także wdrożenie zaawansowanych systemów monitorowania łańcucha dostaw. Regulacja nakłada obowiązek przejrzystości oraz należytej staranności (due diligence), aby zapobiec importowi i sprzedaży surowców przyczyniających się do globalnego wylesiania. Poniżej przedstawiamy konkretne kroki, jakie firmy powinny podjąć, aby spełnić wymogi EUDR.
Krok 1: Zrozumienie wymagań EUDR
Analiza regulacji i produktów objętych EUDR
Pierwszym krokiem jest dokładne zrozumienie wymagań EUDR oraz identyfikacja obowiązków firm. Regulacja obejmuje siedem surowców i ich pochodne, które muszą spełniać kryteria zrównoważonego pochodzenia:
- Drewno – w tym papier, celuloza, meble oraz inne produkty drzewne.
- Soja – używana w paszach dla zwierząt oraz produktach spożywczych.
- Wołowina – obejmuje mięso oraz produkty skórzane wykorzystywane w przemyśle odzieżowym.
- Olej palmowy – stosowany w żywności, kosmetykach i biopaliwach.
- Kakao – surowiec do produkcji czekolady i słodyczy.
- Kawa – obejmuje ziarna kawowe i ich pochodne.
- Kauczuk – stosowana w produkcji opon, obuwia oraz wyrobów przemysłowych.
W ramach analizy regulacji firmy muszą:
- Ocenić, czy ich surowce są objęte EUDR.
- Zweryfikować, czy dostawcy spełniają wymogi związane z ochroną środowiska i lasów.
- Dokładnie prześledzić cały łańcuch dostaw i wyeliminować potencjalne zagrożenia związane z wylesianiem.
Szkolenia i rozwój
Ponadto firmy powinny organizować szkolenia dla menedżerów i liderów odpowiedzialnych za łańcuch dostaw, aby mieli pełną świadomość wymagań prawnych EUDR i ich wpływu na działalność przedsiębiorstwa.
Krok 2: Analiza łańcucha dostaw i ocena ryzyka
Mapowanie łańcucha dostaw
Każda firma musi dokładnie przeanalizować swój łańcuch dostaw, identyfikując:
- Dostawców i poddostawców,
- Obszary pochodzenia surowców,
- Ryzyko związane z wylesianiem.
Ocena ryzyka wylesiania
Firmy powinny przeprowadzić szczegółową analizę ryzyka, uwzględniając:
- Kraje pochodzenia surowców – szczególnie obszary o wysokim ryzyku wylesiania (np. Brazylia, Indonezja, Wybrzeże Kości Słoniowej).
- Dostawców wysokiego ryzyka – wymagających dokładniejszej weryfikacji i certyfikacji.
- Dokumentację środowiskową – m.in. certyfikaty FSC (dla drewna) czy Rainforest Alliance (dla kawy i kakao).
Krok 3: Opracowanie i wdrożenie polityki due diligence
Procedury należytej staranności
Firmy muszą wdrożyć standardowe procedury związane z weryfikacją łańcucha dostaw, w tym:
- Audyt i kontrolę dostawców,
- Zbieranie danych dotyczących pochodzenia surowców,
- Monitorowanie przestrzegania regulacji przez dostawców.
Komunikacja z dostawcami
Firmy powinny jasno określić wymagania EUDR wobec dostawców, np. poprzez formalne umowy zobowiązujące do przestrzegania zasad ochrony lasów i etyki biznesowej.
Krok 4: Wdrożenie systemów monitorowania i audytów
Monitorowanie łańcucha dostaw
W 2024 r. Unia Europejska uruchomiła System Informacyjny EUDR, który umożliwia firmom rejestrowanie danych dotyczących pochodzenia surowców, m.in.:
- Geolokalizacji plantacji lub miejsc wydobycia surowców,
- Metod produkcji i dostawców,
- Certyfikacji środowiskowych.
Regularne audyty wewnętrzne i zewnętrzne
Audyty mają na celu sprawdzenie, czy firma i jej dostawcy przestrzegają regulacji EUDR.
Krok 5: Podejście naprawcze gdy wystąpią niezgodności
Jeśli wykryte zostaną niezgodności, firma powinna podjąć działania naprawcze, np.:
- Wymagać poprawy praktyk od dostawcy,
- W ostateczności – zakończyć współpracę z niezgodnym dostawcą.
Jak możemy Ci pomóc?
Z praktyki wiemy, że firmy produkcyjne czy usługowe stale szukają rozwiązań zgodnych z ESG. Wspieramy je dostosowując nasze usługi do indywidualnych potrzeb organizacji, tak by skutecznie minimalizować ryzyka i wspierać realizację celów zrównoważonego rozwoju.
Krok 6: Raportowanie i dokumentacja
Obowiązek raportowania zgodności
Firmy muszą regularnie dokumentować swoje działania w zakresie należytej staranności i składać raporty zgodności, m.in.:
- Dowody pochodzenia surowców,
- Certyfikaty środowiskowe,
- Wyniki audytów dostawców.
Konsekwencje nieprzestrzegania EUDR
Brak zgodności z regulacją może skutkować:
- Grzywną do 4% rocznego obrotu,
- Zakazem importu i sprzedaży produktów na rynku UE,
- Uszczerbkiem na reputacji firmy.
Obowiązek raportowania zgodności
Firmy muszą regularnie dokumentować swoje działania w zakresie należytej staranności i składać raporty zgodności, m.in.:
- Dowody pochodzenia surowców,
- Certyfikaty środowiskowe,
- Wyniki audytów dostawców.
Ciągłe doskonalenie procesów i dostosowanie do zmian w przepisach
Aktualizacja procedur zgodności
Firmy powinny regularnie monitorować zmiany w prawie i dostosowywać swoje procedury, np. poprzez:
- Wdrażanie nowych technologii śledzenia surowców (blockchain, IoT, GPS).
- Automatyzację procesu raportowania w Systemie Informacyjnym EUDR.
Monitorowanie skuteczności wdrożenia
- Regularna ocena efektywności polityki EUDR w firmie.
- Korzystanie z audytów zewnętrznych w celu identyfikacji obszarów do poprawy.
Podsumowanie
Wdrożenie EUDR wymaga strategicznego podejścia i dostosowania procesów do wymogów regulacyjnych. Firmy powinny skupić się na:
- Mapowaniu i analizie łańcucha dostaw,
- Geolokalizacji pochodzenia surowców,
- Monitorowaniu dostawców i przeprowadzaniu audytów,
- Raportowaniu zgodności i przestrzeganiu procedur due diligence.
Dzięki odpowiedniemu przygotowaniu przedsiębiorstwa mogą uniknąć kar finansowych i utraty dostępu do rynku UE, jednocześnie budując transparentność i zrównoważony rozwój.
